Trong bối cảnh cả nước đang thúc đẩy
chương trình mỗi xã một sản phẩm và phát triển công nghiệp nông thôn tiêu biểu
gắn với xây dựng nông thôn mới, nhiều địa phương đã chủ động khai thác tiềm
năng sẵn có để hình thành và phát triển các sản phẩm đặc trưng. Tại xã Hưng
Phúc, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An, hộ kinh doanh Nguyễn Thị Vinh sản xuất
với 2 sản phẩm là chả rươi và mắm rươi mang thương hiệu Biển Đông đã và đang
khẳng định vai trò là sản phẩm công
nghiệp nông thôn tiêu biểu, góp phần không nhỏ vào việc phát triển kinh
tế, bảo tồn nghề truyền thống và nâng cao thu nhập cho người dân.
Không giống như các nguyên liệu phổ
biến khác trong ngành chế biến thực phẩm, con rươi là một loại sinh vật đặc hữu, chỉ sinh trưởng tự nhiên ở
những nơi có điều kiện thủy văn đặc biệt như đất bãi ven sông, nước lợ, giàu
phù sa và khí hậu ổn định. Ở Nghệ An, duy nhất vùng Châu Nhân, Hưng Lợi của
huyện Hưng Nguyên mới có điều kiện cho loài sinh vật này phát
triển. Đây là một đặc điểm không thể thay thế, không thể nhân rộng bằng mô hình
công nghiệp, khiến sản phẩm làm từ rươi trở thành một sản phẩm có giá trị dinh dưỡng và kinh tế cao và mang tính bản địa
tuyệt đối. Với quy trình làm mắm rươi và chả rươi hoàn toàn thủ công và truyền thống, không sử
dụng chất bảo quản hay phụ gia. Sau khi nhập nguyên liệu rươi còn sống, còn bơi,
rươi được sơ chế sạch, ướp muối và các gia vị theo tỷ lệ gia truyền, sau đó đưa
vào chum, vại sành ủ kín. Quá trình này không chỉ giúp lên men tự nhiên mà còn
tạo nên mùi thơm đặc trưng, vị
mặn dịu, các gia vị đặc trưng hài hòa và màu nâu hồng đặc trưng của mắm làm từ
rươi. Với nguồn nguyên liệu dồi dào, lực lượng lao động tại chỗ và thị trường
tiêu thụ tiềm năng, mắm rươi Biển Đông
là minh chứng sống động cho khả năng phát triển công nghiệp nông thôn gắn với
nghề truyền thống. Sự phát triển của sản phẩm không chỉ đem lại thu nhập ổn
định cho chủ cơ sở mà còn tạo công ăn việc làm cho nhiều lao động địa phương,
góp phần thực hiện hiệu quả tiêu chí kinh tế trong chương trình xây dựng nông
thôn mới.
Sản phẩm mắm rươi Biển Đông
Không chỉ chú trọng sản xuất, Hộ
kinh doanh Nguyễn Thị Vinh còn nỗ lực xây dựng và hoàn thiện thương hiệu mắm rươi và chả rươi Biển Đông. Thiết
kế bao bì sản phẩm được đầu tư chỉn chu, nhãn mác rõ ràng, truy xuất nguồn gốc
đầy đủ, điều kiện cần thiết để tham gia thị trường hiện đại, đặc biệt là các hệ
thống siêu thị và sàn thương mại điện tử. Trong thời gian tới, cơ sở có định
hướng mở rộng quy mô sản xuất, đầu tư thêm máy móc hỗ trợ sơ chế, đóng gói nhằm
tăng năng suất và đảm bảo tính đồng đều. Song song, kế hoạch xây dựng nhà xưởng
đạt chuẩn, kết hợp với các kênh phân phối online sẽ giúp sản phẩm tiếp cận được
nhiều nhóm khách hàng hơn, nhất là người tiêu dùng ở các đô thị lớn. Thị trường
hiện nay có rất nhiều loại mắm ruốc làm từ tép biển, tôm nhỏ hoặc cá nhỏ. Những
nguyên liệu đó tuy phổ biến nhưng không có gì đặc biệt về địa lý hay mùa vụ.
Trong khi đó, con rươi Hưng Nguyên chỉ
xuất hiện theo mùa (từ cuối tháng 9 đến đầu tháng 11 âm lịch), rất khó
bảo quản và khai thác. Chính vì thế, mắm
rươi không thể sản xuất quanh năm, đây vừa là điểm yếu trong quy mô sản
xuất, nhưng lại là điểm mạnh về giá trị
đặc sản độc bản.
Sản phẩm chả rươi Biển Đông
Sự thành công của các sản phẩm chả rươi và mắm rươi Biển Đông là một
điển hình tiêu biểu cho mô hình phát triển sản phẩm truyền thống theo hướng
hiện đại, gắn với chương trình công nghiệp nông thôn. Với chiến lược phát triển
hợp lý, sản phẩm không chỉ giữ gìn được nét văn hóa ẩm thực xứ Nghệ mà còn
khẳng định vai trò trong công cuộc phát triển kinh tế nông thôn một cách bền
vững và hiệu quả./.