“Chiếu sáng học đường” là chương trình chiếu sáng có ý nghĩa giúp bảo vệ mắt học trò đang được cả xã hội quan tâm. Tại Việt Nam tỷ lệ cận thị trong học đường hiện khoảng 30-40%, ở một số thành phố lớn, con số này còn lên tới 80% và ngày càng có xu hướng gia tăng ở lứa tuổi nhỏ. Một phần nguyên nhân là do việc sử dụng ánh sáng không hợp lý. Lứa tuổi học sinh là lứa tuổi cơ quan thị giác hoạt động liên tục và căng thẳng. Vì vậy quan tâm đến điều kiện chiếu sáng cho học sinh ngay từ khi vào lớp học là hết sức quan trọng và cần thiết.
Thực hiện chương trình tiết kiệm năng lượng và hiệu quả năm 2023 của tỉnh Nghệ An, Trung tâm Hỗ trợ và tư vấn phát triển Công Thương Nghệ An (Sở Công Thương Nghệ An) đã tiến hành khảo sát sơ bộ hiện trạng hệ thống chiếu sáng tại các trường Tiểu học và Trung học cơ sở trên địa bàn thành phố Vinh các phòng học ánh sáng chỉ đạt trong khoảng từ 90 - 200 (Lux). Theo Quyết định 3733/2002/QĐ-BYT của Bộ Y tế, Tiêu chuẩn Quốc gia về ánh sáng trường Tiểu học và cho phòng học là không được nhỏ hơn 300 Lux. Cho thấy bên cạnh các trường mới được đầu tư xây dựng hoặc sửa chữa cải tạo, hệ thống ánh sáng đã đáp ứng yêu cầu về độ sáng theo quy định; còn lại cơ bản các trường có cường độ chiếu sáng phục vụ cho công tác dạy và học tương đối thấp, hệ thống chiếu sáng của những phòng học cũ, vừa tiêu tốn nhiều năng lượng lại vừa không đảm bảo ánh sáng cho học sinh. Thiết bị chiếu sáng lắp đặt sát trần, bên trên quạt trần gây ra hiện tượng loáng quạt làm ánh sáng tại bàn học thay đổi liên tục gây ảnh hưởng xấu đến thị lực của học sinh; tỉ lệ học sinh mắc các tật về mắt tăng dần theo các cấp học....
Ông: Trần Thanh Hải - Phó Giám đốc Sở Công thương và các cán bộ đến tham quan mô hình chiếu sáng học đường
tại Trường tiểu học Diễn Cát, huyện Diễn Châu, Nghệ An
Trước tình trạng đó, Hàng năm Trung tâm Hỗ trợ và Tư vấn phát triển Công Thương Nghệ An đã triển khai kế hoạch lắp đặt thí điểm mô hình chiếu sáng học đường cho các trường trên địa bàn tỉnh Nghệ An. Theo đó, chương trình đã bắt đầu triển khai một số mô hình chiếu sáng mẫu cho các lớp tiểu học trên địa bàn tỉnh bằng cách không lắp trực tiếp bóng đèn vào trần nhà mà lắp thêm máng đèn để học sinh và giáo viên không nhìn thấy bóng đèn, gây chói mắt. Đèn được treo cách mặt phẳng làm việc khoảng 2,15m nhằm đảm bảo độ rọi đồng đều, không bị loáng quạt, cải tạo hệ thống đường điện, công tắc hợp lý bảo đảm mỹ quan. Sau một thời gian triển khai, giải pháp hạ thấp độ cao treo đèn đã giúp giảm được số đèn so với cách treo sát trần từ 2-3 bóng/phòng học. độ rọi sáng tại các phòng học đạt từ 300 – 350 (lux), ánh sáng mỗi phòng học tăng 3,5 lần. Bên cạnh đó, còn giúp tiết kiệm được 10% điện năng so với bóng đèn huỳnh quang thường. Máng đèn bằng thép được sơn tĩnh điện tạo mặt phẳng phản quang, phân bố ánh sáng hợp lý, tăng độ rọi hữu ích lên mặt bàn học khoảng 30%. Ngoài ra, bóng đèn còn được sử dụng chấn lưu điện tử giúp đèn không bị nhấp nháy, cho ánh sáng đồng đều, giúp học sinh không bị mỏi mắt, đồng thời đáp ứng mục tiêu sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, lượng điện tiêu thụ giảm mỗi phòng học 40-50% điện năng tiêu thụ so với hệ thống chiếu sáng cũ.
Trong năm 2023, Trung tâm đã hoàn thiện chiếu sáng học đường cho 83 lớp học tại các Trường Tiểu học, Trung học cơ sở trên toàn tỉnh, như Trường Tiểu học Tiên Kỳ, huyện Tân Kỳ; Trường tiểu học Môn Sơn, huyện Con Cuông; Trường THCS Tiền Phong 1, huyện Quế Phong; Trường tiểu học Ngọc Sơn, huyện Thanh Chương…Chương trình chiếu sáng học đường bước đầu đã mang lại hiệu quả cao về tiết kiệm điện năng, nâng cao chất lượng phòng học, được nhiều trường học quan tâm phối hợpthực hiện./.